Akkervogelbeheer vindt plaats in gebieden met veel open akkerland zoals Groningen, Drenthe, Flevoland en Zeeland. Om het ANLb te beoordelen zijn er twee soorten monitoring, beleidsmonitoring en beheermonitoring. Hieronder beschrijven we het verschil tussen de beleids- en beheermonitoring. Daarna beschrijven we hoe deze typen monitoring vertaald kunnen worden naar aanpassingen in de beheermaatregelen ter verbetering van de kwaliteit en de effectiviteit van het akkervogelbeheer.
Bekijk hiervoor de factsheet gemaakt door BoerenNatuur en de agrarische collectieven
Dossier
Monitoring van akkervogels
Agrarisch natuur- en landschapsbeheer (ANLb) is gericht op de bescherming van zogenaamde doelsoorten. Dit zijn soorten die gebonden zijn aan het agrarisch gebied en die gebaat zijn bij specifieke beheermaatregelen om daarmee habitatten te creëren om de populatie in stand te houden/te verbeteren. In dit dossier richten wij ons op de akkervogels. Voorbeelden van doelsoorten in het akkervogelbeheer zijn veldleeuwerik, patrijs, kwartel, gele kwikstaart en grauwe kiekendief.
Begin hier
Welke verschillende methodes van monitoring zijn er?
Vertaling van monitoringsresultaten naar het akkervogelbeheer: beleidsmonitoring
De beleidsmonitoring geeft inzicht in de trends en verspreiding van akkervogels in ANLb-gebieden en referentiegebieden. Dit wordt geregeld per provincie. Gaat het aantal akkervogels vooruit in gebieden met ANLb in vergelijking met referentiegebieden, dan zou dat een indicatie kunnen zijn dat het uitgevoerde akkervogelbeheer toereikend is om deze vogelsoorten te beschermen
De data uit beleidsmonitoring kan ook worden ingezet om te onderzoeken welke landschappelijke kenmerken en landschapselementen voor een soort belangrijk zijn en hoe populaties zich in verschillende regio's ontwikkelen. Zo kan een soort een toename laten zien op zandgrond, terwijl er sprake is van een afname op kleigrond. Deze analyses kunnen worden uitgevoerd door de resultaten van de tellingen van beleidsmonitoring te combineren met bijvoorbeeld een gewassenkaart of kaarten waar verschillende landschapstypes op zichtbaar zijn. Zo kwam in Oost-Groningen naar voren dat veel soorten baat hebben bij openheid in het landschap. Uit de analyse kwam ook naar voren dat lineaire landschapselementen als sloten, greppels of veldstruweel interessant zijn voor akkervogels (Klaassen et al., 2022).
Vertaling van monitoringsresultaten naar het akkervogelbeheer: beheermonitoring
Door middel van beheermonitoring wordt er informatie verzameld of de maatregelen de juiste zijn, of ze op de goede plek liggen en of ze leiden tot het gewenste habitat. Zijn er bijvoorbeeld meer vogels van een soort te vinden in percelen met akkerranden vergeleken met percelen zonder akkerranden? Zo ja, dan is het verstandig om deze akkerranden te behouden en deze maatregel mogelijk ook op andere plekken neer te leggen.
Wellicht kunnen er ook effecten worden gezien van het clusteren of combineren van maatregelen, bijvoorbeeld de aanwezigheid van een netwerk van akkerranden of het combineren van akkerranden en vogelakkers.
Goed beheer is er op gericht dat de vogels een veilige plek kunnen vinden voor het broeden, het foerageren en het grootbrengen van de kuikens. Daarom is het belangrijk om voor de soorten na te gaan of er zowel veilige plekken zijn voor foerageren, als voor het broeden en het grootbrengen van de kuikens. Uiteindelijk moeten beheersmaatregelen tot meer vogels van een doelsoort leiden. Laat monitoring zien dat dit niet het geval is, dan kan het zijn dat het beheer anders moet worden ingericht.
Video's
OBN Kennisuur Vogels op natuurakkers - 20 april 2023
VBNE
Kennisuur Vogelakkers onderzocht: de best practices van beheer en praktijk.
BoerenNatuur Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer
Contact
Reageren op dit dossier, of heb je andere vragen over Monitoring van akkervogels? Laat een reactie achter of neem contact op.